Dilara Koçak’tan ‘bayram

Beslenme uzmanı Dilara Koçak “bayram diyeti”nin inceliklerini anlattı.

Türkiye Gazetesi’nden Ziyneti Kocabıyık’ın haberi..

“Bir porsiyon şerbetli tatlı 500 kaloridir. Gün içinde gittiğiniz üç yerde birer porsiyon tatlı yerseniz bayram sonunda 1 kilo almış olursunuz. Bu kiloyu ancak 1 haftada verebilirsiniz. Kurban Bayramı’nın vazgeçilmez yiyeceği kavurma, sebzelerle birlikte pişirilirse daha hafif olur. Etin kendi yağı olduğu için içine yağ eklemeden, soğan ve sarımsakla lezzetlendirebilirsiniz.

Ziyaretlerin her zamankinden daha fazla yapıldığı bayramlar, hem ruhun hem de bedenin beslendiği dönemlerdir. Büyükleri ziyaret edip hayır dualarını almak; uzun zamandır görüşülmeyen aile fertleriyle buluşmak manevi doyum sağlarken, kurulan bayram sofraları da yemeğin ölçüsünün biraz kaçmasına sebep olur. Bayramda sağlıklı beslenmek, kilo almamak ve alınan birkaç kiloyu hemen verebilmek için nelere dikkat etmek gerektiğini ünlü beslenme ve diyet uzmanı Dilara Koçak’a sorduk. İşte “Bayramda battı balık…  anlayışı ile ipin ucunu kaçırmayın!” diyen Koçak’tan bayram beslenmesi için öneriler:

KURBAN KAVURMASINI SEBZELİ PİŞİRİN

Kurban Bayramı’nda özellikle birinci gün kurban kesim telaşı sebebiyle biraz daha geç saatlere kayan kahvaltınızı öğlen yemeği ile birleştirebilirsiniz. Kahvaltı ile öğlen yemeği arasında yenilen bu öğünün vazgeçilmezi kurban kavurmasıdır. Her ne kadar kurban eti 24 saat dinlendirildikten sonra yenmelidir desek de, geleneksel olarak küçüklerle büyüklerin buluştuğu bayram kahvaltısında o gün kesilen kurban etinden yapılmış kavurma ikram edilir. Kavurmanın içine, kabak, domates, kırmızı ya da yeşil biber evde bulduğunuz bütün sebzeleri koyabilirsiniz. Ne kadar yağını temizleseniz de etin içinde kendi yağı vardır. Bu sebeple kavurmaya hiç yağ eklemeyin.

BAZI İKRAMLARA “HAYIR” DEYİN

Bayramda ikram edilenlere ve içimizdeki “ye” diyen sese “hayır, teşekkür ediyorum” demek zor. Ancak, “ya hep, ya hiç” veya “battı balık…” gibi düşüncelere kapılmadan, size fazla geliyorsa ikramı kibarca geri çevirin. Bayramda 2 -3 günde kilo alınmaz diye düşünenler, yemek çeşitlerinin, şeker ve şekerli besin tüketiminin, porsiyon miktarlarının artması nedeni ile 3 gün sonunda, tartıda bir sürprizle karşılaşabilirler.

SOFRADA FAZLA ZAMAN GEÇİRMEYİN

Bayramın en güzel yanı birçok kişinin ailesini ziyaret etmesi ve bayram sofralarında en güzel yiyecekleri tüketmesidir. Sohbetler de cabası. Ancak sofrada geçirilen zamanın uzun olması nedeniyle, yemek miktarları fark etmeden artabilir ve yapılan her yemeğin tadına bakma arzusu, yemek bitiminde tıka basa doyup, nefes almakta dahi zorluk çekmemize neden olabilir. Sonucunda mide yanmaları ve bağırsak problemleri de açığa çıkabilir. O nedenle yeme disiplininizi olabildiğince korursanız, bayram sonrası rahat edersiniz.

BAYRAM KİLOLARINI VERİRKEN SABIRLI OLUN

Ne kadar dikkatli olsanız da, bayramı en azından 1-2 kilo almış olarak bitirirsiniz. Kişinin 1 kilo alabilmesi için normal beslenmesinden 7 bin kalori fazla alması gerekir. Sağlıklı bir erkek 3 bin kaloriye ihtiyaç duyar. 7 bin kalori için gün boyunca yemek lazım gibi görünse de, 1 porsiyon baklava 500 kalori eder. Bayram ziyaretlerinde üç misafirlikte birer tabak baklava yese günde 1500 kalori ekstra almıştır. 4 günde 500’den 6 bin kalori sadece tatlı yenilerek alınır.  Bunun böreği, dolması, pilavı var. İşin kötüsü o kiloyu maalesef 2 günde veremiyorsunuz. Aldığınız 1 kiloyu geri vermek için 7 bin kalori eksik tüketmek gerekiyor. Yediklerinizi günde 1000 kaloriye bile indirseniz bunu bir haftada verirsiniz. 2 kilo 2 haftada gider. Onun için kendinize biraz zaman tanımalısınız. Ancak fazla uzatmadan bayramın hemen ardından yediklerinize dikkat etmeye başlamalısınız. Eğer moralinizi bozup “Bu kiloları aldım vermek çok zor deyip işin ucunu bıraktığınızda problem kartopu gibi büyür. Vereceğiniz kilo ne kadar fazla ise kendinize inancınız o kadar az olur.

KALBİ OLANLAR DİKKAT!

Kalp ve damar problemleri ve bayram sofralarındaki aşırı beslenme sebebiyle bayramlar ani kalp krizi riski taşımaktadır. Bu sebeple altta yatan bir hastalığınız varsa bayramda sevdiklerinize kötü anlar yaşatmamak için yediklerinize dikkat etmek zorundasınız. Diyabeti olanların şekerli, yağlı ve aşırı hamurlu gıda ikramlarına kesinlikle “Hayır!” demeleri, kolesterol problemi olanların yağlı et yemekleri, kavurmalardan uzak durmaları, pilav ve böreği daha az miktarlarda tüketmeleri gerekir.

KURBAN ETİ HAFIZAYI DESTEKLER

Her ne kadar ölçülü yenmesi gerekirse de kırmızı et son derece önemli bir besindir. Kırmızı et, besleyici olmasının yanı sıra çok iyi bir protein ve mineral kaynağıdır. Ette yüksek miktarda kırmızı kan hücreleri için gerekli olan B12 vitamini ve yeni hücrelerin yapılanmasında görevli çinko bulunur. B 12 hafızayı diri tutmaya, stresi azaltmaya yarar. Kırmızı ette yüksek miktarda demir de bulunur. Özellikle kadınların, kırmızı et tüketimini biraz daha artırmaları gerekir.  Büyüme dönemindeki gençler ve çocuklarda kırmızı ete daha fazla ihtiyaç duyarlar. Bu açıdan etin bolca tüketilebileceği Kurban Bayramı önemli bir fırsattır.

ÇOCUKLARA DONDURMA

Çikolatayı her zaman çok seven çocuklar bayramda cennete düşmüş gibi olurlar.  Büyüklerin kontrolsüz ikram ettikleri çikolata ve tatlıyı aşırı miktarda tüketen çocuklarda ishal, kusma görülebilir. Ayrıca tıkandıkları için yemek yemezler. Bu nedenle mümkünse yemekten sonra çocuklara, meyve tatlıları, dondurma ve puding ikram edilmelidir.

ÖLÇÜYÜ KAÇIRMAYIN

Baklava, börek, çikolata ve kavurmayla süslü sofralardan bayram sonrasına kalan en önemli hatıranın 2-3 kilo olduğunu söyleyen Dilara Koçak, “Sofrada ölçüyü kaçırmayın” diyor.

Tatlıyı sebze ile dengeleyin

Genel olarak bayramlarda, yılın hiçbir döneminde olmadığı kadar çok miktarda çikolata ve tatlı tüketimi olmaktadır. Şerbetli tatlılardan vazgeçemiyorsanız, tatlıları takip eden öğünlerin hafif ama sağlıklı yemeklerden oluşmasına özen gösterin. Baklava gibi şerbetli ve hamurlu tatlıların ikram edildiği öğünlerde daha çok salata ve sebze yemeklerini tercih edin. Baklava yediyseniz, börek, pilav ve dolma yemeyin. Bayram süresince her zaman yediğiniz tatlı miktarının yarısını yiyin. Daha az kilo almış olursunuz. Eğer yapabiliyorsanız hamur tatlıları ve çikolata yerine sütlü tatlılar, meyveler ya da dondurma tercih edilmelidir. Bayramda kavurma ve kırmızı et öğle öğününde tüketilirse, akşam öğününde sebze veya kuru baklagil gibi posa içeriği yüksek yemekler daha dengeli bir beslenme oluşturur.

Kurban etini 24 saat bekletin

Bayram günü kesilen hayvan etleri bekletilmeksizin tüketildiğinde hem pişirmede, hem de sindirimde zorluk oluşturur. Midede şişkinlik, hazımsızlık gibi sıkıntılara neden olur. Özellikle mide rahatsızlıkları çeken bireyler, eti 24 saat bekletmelidir. Pişirme yöntemi en az etin kendisi kadar önemlidir. Haşlama ve buharda pişirme, en sağlıklı yöntemler. İyi bir pişirme, besinlerdeki zararlı organizmaları öldürür. Bu yüzden eti iyi pişirmek gerekir.  Mangalda ızgara yaparken yüksek ateş kullanmamaya ve etin kömürleşmemesine dikkat edin. Kurban bayramının geleneksel yemeği haline gelen kavurma ateşte kendi suyu ile pişirilmelidir.